Từ Cách mạng Tháng Tám cho đến khi "non sông thu về một mối", thời kỳ đổi mới và cả giai đoạn ngày nay, khi cả đất nước đang bước vào kỷ nguyên mới, Hà Nội luôn giữ vai trò đi đầu, tiên phong quyết định trong nhiều dấu mốc lịch sử của dân tộc. Trong sự thành công của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám cách đây 80 năm, Hà Nội có vai trò đặc biệt, mang tính quyết định cho thành công, từ đó lan tỏa ra cả nước.
Hà Nội đã có sự chuẩn bị kỹ lưỡng về lực lượng từ rất lâu và chỉ cần chờ thời cơ để thực hiện Tổng khởi nghĩa. Đầu năm 1945, khi quân phát xít đầu hàng, ngày 19/8/1945, Chủ tịch Hồ Chí Minh nhận thấy thời cơ chín muồi nên chỉ đạo thực hiện ngay Tổng khởi nghĩa tại Thủ đô Hà Nội. Cuộc khởi nghĩa nhanh chóng giành thắng lợi không chỉ khẳng định sự chỉ đạo sáng suốt của Đảng, Chủ tịch Hồ Chí Minh mà còn cho thấy vai trò quyết định của Hà Nội. Cuộc Tổng khởi nghĩa và giành chính quyền tại Thủ đô đã có sức lan tỏa để sau đó tiếp tục giành thắng lợi tại các địa phương trên cả nước.
Cách đây tròn 80 năm, Đảng bộ Hà Nội cũng là đảng bộ đầu tiên của cả nước được thành lập. Dưới sự chỉ đạo của Trung ương quyết định Tổng khởi nghĩa giành chính quyền vào ngày 19/8/1945, Đảng bộ Hà Nội khi ấy có khoảng 50 đảng viên, đều là những thanh niên trẻ, tuổi từ dưới 20 đến 30, đã ứng phó linh hoạt, chủ động, bản lĩnh dẫn dắt Nhân dân thực hiện cuộc Tổng tấn công và nổi dậy thành công.
Lịch sử đã lùi xa, hôm nay, chúng ta ôn lại truyền thống lịch sử rất đỗi tự hào của dân tộc. Thắng lợi vẻ vang của cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám mang đến độc lập, tự do cho dân tộc và bài học về sự chủ động, quyết đoán, linh hoạt trong lãnh đạo, chỉ đạo, trong đó, Hà Nội cho thấy sự tiên phong, đi đầu. Căn cứ vào đó, Hà Nội tự tin, quyết tâm để hiện thực hóa khát vọng phát triển Thủ đô đúng với vai trò, sứ mệnh: Thủ đô là địa phương đi đầu, tiên phong trong kỷ nguyên phát triển.
Trải qua 80 năm kể từ khi Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, Hà Nội đã thể hiện rõ vị thế là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội của cả nước. Với bề dày lịch sử, dù trong bất cứ giai đoạn lịch sử nào, văn hóa Hà Nội cũng mang tính biểu tượng và là nguồn lực quan trọng để phát triển Thủ đô và đất nước. Văn hóa Tràng An - Hà Nội vẫn luôn đóng vai trò chủ đạo trong dòng chảy văn hóa của dân tộc. Vì thế, dù ở bất cứ giai đoạn lịch sử nào, Hà Nội vẫn luôn là "trái tim hồng", là nơi hội tụ tinh hoa văn hóa Việt và lan tỏa văn hóa bốn phương. Nét văn hóa riêng có của Hà Nội cũng vì thế mà được ví như "ngọn hải đăng" dẫn dắt sự phát triển văn hóa chung của dân tộc.
Hà Nội luôn cho thấy sự tiên phong, đi đầu trong phát triển văn hóa, xây dựng con người. Bằng chứng là Hà Nội có Chương trình 06-CTr/TU của Thành ủy Hà Nội về phát triển văn hóa, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng người Hà Nội thanh lịch, văn minh giai đoạn 2021-2025 và Nghị quyết 09 về phát triển nền công nghiệp văn hóa. Hà Nội cũng là thành phố đầu tiên của khu vực Đông Nam Á gia nhập mạng lưới Thành phố sáng tạo của UNESCO (vào năm 2019). Những điều này khẳng định, Hà Nội luôn lấy văn hóa làm trọng tâm phát triển, xây dựng nhiều mô hình cho cả nước.
Các thế hệ lãnh đạo thành phố luôn quan tâm đến phát triển văn hóa, coi văn hóa là nguồn lực phát triển của Thủ đô. Không phải ngẫu nhiên mà Hà Nội có thương hiệu "Thủ đô ngàn năm văn hiến và Anh hùng". Điều này cho thấy trầm tích văn hóa ngàn năm của Hà Nội và sự đóng góp của Hà Nội trong lịch sử của dân tộc. Đến nay, Hà Nội vẫn được Trung ương tin tưởng giao nhiệm vụ phải là đầu tàu dẫn dắt khu vực kinh tế trọng điểm Bắc Bộ, là trung tâm văn hóa, khoa học, giáo dục - đào tạo và hội nhập quốc tế.
Hướng tới Đại hội Đảng bộ thành phố lần thứ XVIII, Thành ủy Hà Nội đã đặt mục tiêu, thể hiện khát vọng, tầm nhìn mới cho Thủ đô với vai trò, sứ mệnh lớn hơn, có sức ảnh hưởng trong khu vực và thế giới. Thành phố cũng xác định 5 trụ cột làm động lực cho phát triển, trong đó, trụ cột đầu tiên là phát triển văn hóa và di sản, từ đó làm nền tảng để phát triển thành phố theo hướng chuyển đổi xanh, chuyển đổi số, kinh tế tuần hoàn… Hà Nội xác định văn hóa và con người là mục tiêu cho phát triển của thành phố; văn hóa phải là nguồn lực mới cho sự phát triển nhanh và bền vững, công nghiệp văn hóa trở thành mũi nhọn phát triển để từng bước khẳng định vị thế Hà Nội với các nước trong khu vực và trên thế giới.
Trong kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ của dân tộc, giới trẻ đóng vai trò then chốt trong định hướng và thúc đẩy sự phát triển bền vững của Thủ đô Hà Nội. Với sức trẻ, tinh thần đổi mới và khả năng thích nghi nhanh với xu thế toàn cầu, thanh niên Hà Nội không chỉ là lực lượng lao động nòng cốt mà còn là nguồn sáng tạo đổi mới không ngừng. Họ chính là những người tiên phong trong việc ứng dụng công nghệ, khởi nghiệp, và xây dựng nền kinh tế tri thức hiện đại. Đồng thời, giới trẻ còn đóng vai trò quan trọng trong việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa ngàn năm văn hiến của Thủ đô. Qua các hoạt động xã hội, tình nguyện, và khởi xướng các phong trào vì cộng đồng, thanh niên góp phần xây dựng một Hà Nội văn minh, xanh - sạch - đẹp. Không chỉ vậy, họ còn là cầu nối đưa hình ảnh Thủ đô ra thế giới, khẳng định vị thế của Việt Nam trên trường quốc tế. Trong bối cảnh hội nhập sâu rộng, vai trò của giới trẻ càng được khẳng định rõ nét qua tinh thần trách nhiệm, khát vọng cống hiến và ý chí lập thân, lập nghiệp. Chính từ sức trẻ ấy, Hà Nội đang từng bước chuyển mình, trở thành trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục hàng đầu của khu vực. Vì vậy, đầu tư cho giới trẻ cũng chính là đầu tư cho tương lai phát triển bền vững của Thủ đô và đất nước. Bản lĩnh Hà Nội - bản lĩnh thanh niên Thủ đô sẽ chắp cánh cho khát vọng vươn mình của thành phố "ngàn năm văn hiến" trong dòng chảy không ngừng vươn xa của Thủ đô, để Hà Nội mãi là niềm tin và hy vọng, là biểu tượng của lý tưởng và sự trường tồn.